ทันตกรรมใส่ฟันปลอม

การเลือกใส่ฟันปลอมไม่ใช่เรื่องที่ตอบได้ง่ายๆ เพราะมันขึ้นอยู่กับความต้องการและความเหมาะสมของแต่ละบุคคล แต่ถ้าให้แนะนำ ฟันปลอมแบบติดแน่นจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เนื่องจากมันให้ความรู้สึกใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติทั้งในด้านการเคี้ยวและสีฟัน แถมยังไม่ต้องกังวลเรื่องฟันหลุดหรือเคลื่อนที่ขณะทานอาหาร ทำให้คุณรู้สึกมั่นใจมากขึ้น

การจัดฟันกับฟันปลอมสามารถทำได้ แต่จะขึ้นอยู่กับประเภทของฟันปลอมที่คุณเลือก ถ้าเป็นฟันปลอมแบบครอบฟันหรือสะพานฟัน ก็สามารถจัดฟันได้ตามปกติ โดยที่ไม่ส่งผลกระทบต่อการรักษาฟันแต่อย่างใด

ในช่วงแรกอาจจะรู้สึกเจ็บหรือระคายเคืองบ้าง แต่โดยทั่วไปแล้วอาการเหล่านี้จะหายไปเองภายในไม่กี่วัน ถ้าหากคุณเลือกใส่ฟันปลอมแบบครอบฟันหรือสะพานฟัน อาการเหล่านี้ก็จะค่อยๆ บรรเทาลง และไม่เป็นอุปสรรคต่อการใช้งานฟันปลอมในระยะยาว

ทุกคนต่างก็ต้องการรอยยิ้มที่มั่นใจและสวยงาม หากคุณเคยกังวลเกี่ยวกับฟันหลอหรือฟันที่ไม่สมบูรณ์ ฟันปลอมคือทางเลือกที่ช่วยคืนความมั่นใจให้กับคุณได้แล้ว ตอนนี้คุณสามารถยิ้มได้อย่างสบายใจ ไม่ต้องกลัวคำล้อหรือความไม่มั่นใจอีกต่อไป

ก่อนที่คุณจะเลือกใส่ฟันปลอม ควรคำนึงถึงประเภทของฟันปลอมที่เหมาะสมกับตัวเอง เช่น ฟันปลอมแบบถอดได้หรือแบบติดแน่น ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความสะดวกและงบประมาณของคุณด้วย สิ่งสำคัญคือต้องเลือกคลินิกหรือโรงพยาบาลที่มีความน่าเชื่อถือ และทันตแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดและหลีกเลี่ยงปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในภายหลัง

ฟันปลอม คือ อวัยวะเทียมที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อทดแทนฟันธรรมชาติที่สูญเสียไปและเนื้อเยื่อเหงือกโดยรอบ ช่วยให้สามารถกลับมาบดเคี้ยวอาหาร พูดคุยได้ชัดเจน และมีรอยยิ้มที่สวยงามอีกครั้ง

 ผู้ที่สูญเสียฟันไป ไม่ว่าจะซี่เดียว หลายซี่ หรือทั้งปาก จากสาเหตุต่างๆ เช่น ฟันผุรุนแรง, โรคเหงือก, อุบัติเหตุ หรืออายุที่มากขึ้น จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

แบ่งหลักๆ ได้ 2 ประเภทใหญ่ๆ 

• ฟันปลอมแบบถอดได้: คนไข้สามารถถอดออกมาทำความสะอาดเองได้ มีทั้งแบบบางส่วน (สำหรับคนที่ยังมีฟันจริงเหลืออยู่) และแบบทั้งปาก (สำหรับคนที่ไม่มีฟันเหลือเลย)
• ฟันปลอมแบบติดแน่น: จะยึดติดแน่นในช่องปาก ไม่สามารถถอดเองได้ เช่น สะพานฟัน หรือฟันปลอมที่ยึดบนรากฟันเทียม ให้ความรู้สึกใกล้เคียงฟันจริงที่สุด

มีหลายแบบ ที่นิยมคือ:

• ฐานพลาสติก (อะคริลิก): ราคาไม่สูง แต่ค่อนข้างหนาและอาจแตกหักได้
• ฐานโลหะ: แข็งแรง ทนทาน และบางกว่าฐานพลาสติก ทำให้รำคาญน้อยกว่า

ฐานพลาสติกแบบยืดหยุ่น (Valplast): มีความยืดหยุ่นสูง ใส่สบาย และสวยงามเพราะไม่มีตะขอโลหะ

เกิดผลเสียหลายอย่าง เช่น ฟันซี่ข้างๆ ล้มเอียงเข้าหาช่องว่าง, ฟันคู่สบงอกยาวลงมา, มีปัญหาการบดเคี้ยว, พูดไม่ชัด, รูปหน้าอาจดูแก่กว่าวัย และเสียความมั่นใจ

โดยทั่วไปสำหรับฟันปลอมแบบถอดได้ จะใช้เวลาประมาณ 3-5 ครั้ง ห่างกันครั้งละ 1-2 สัปดาห์ โดยมีขั้นตอนคือ ตรวจและพิมพ์ปากครั้งแรก, ลองโครงสร้าง, ลองเรียงฟัน, และสุดท้ายคือการใส่ฟันปลอมชุดจริงและปรับแก้ให้พอดี

 ไม่จำเป็นเสมอไป หากฟันที่เหลืออยู่ยังแข็งแรงดี สามารถเก็บไว้เพื่อทำ “ฟันปลอมบางส่วน” ซึ่งจะช่วยยึดฟันปลอมให้แน่นขึ้นได้ แต่หากฟันที่เหลืออยู่มีสภาพไม่ดีโยกคลอนมาก ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ถอนออกเพื่อทำฟันปลอมทั้งปาก

ไม่ต้องกังวล ในกรณีที่ต้องถอนฟันหลายซี่ ทันตแพทย์สามารถทำ “ฟันปลอมชั่วคราว” หรือ “ฟันปลอมทันที” ให้ใส่ได้เลยในวันที่ถอนฟัน เพื่อให้คนไข้มีฟันใช้งานและไม่เสียบุคลิกภาพ

ในช่วงแรกจะรู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในปาก อาจมีน้ำลายออกเยอะกว่าปกติ พูดไม่ค่อยถนัด หรือรู้สึกรำคาญบ้าง ซึ่งเป็นเรื่องปกติ โดยร่างกายจะใช้เวลาปรับตัวประมาณ 2-4 สัปดาห์ อาการเหล่านี้ก็จะค่อยๆ หายไป

ในช่วงแรกอาจจะจริง เพราะลิ้นยังไม่คุ้นชิน แต่สามารถฝึกได้ด้วยการลองอ่านออกเสียงบ่อยๆ เมื่อคุ้นเคยแล้วก็จะสามารถกลับมาพูดได้ชัดเจนตามปกติ

ฟันปลอมจะช่วยให้เคี้ยวได้ดีขึ้นมากเมื่อเทียบกับตอนไม่มีฟัน แต่ประสิทธิภาพอาจไม่เท่าฟันจริง 100%  แนะนำให้เริ่มจากการทานอาหารอ่อนๆ ก่อน ค่อยๆ ตัดเป็นชิ้นเล็กๆ และเคี้ยวช้าๆ ทั้งสองข้างพร้อมกันเพื่อความสมดุล

หากฟันปลอมถูกทำมาอย่างดีและพอดีกับสันเหงือก ก็ไม่จำเป็นต้องใช้ครับ กาวติดฟันปลอมอาจช่วยเพิ่มความมั่นใจในบางสถานการณ์ แต่ไม่ควรใช้เพื่อแก้ปัญหาฟันปลอมหลวมนะ หากฟันปลอมหลวมควรกลับมาให้ทันตแพทย์แก้ไข

ควรถอดตอนนอนทุกครั้ง เพื่อให้เหงือกและเนื้อเยื่อในช่องปากได้พักผ่อนและฟื้นฟูตัวเอง ลดความเสี่ยงของการเกิดเหงือกอักเสบและเชื้อราในช่องปาก

• ถอดออกมาแปรงทำความสะอาดทุกครั้งหลังมื้ออาหาร โดยใช้แปรงสีฟันขนนุ่มกับน้ำสบู่อ่อนๆ (ห้ามใช้ยาสีฟัน เพราะจะทำให้ฟันปลอมสึกเป็นรอย)
• ตอนกลางคืนหลังทำความสะอาดแล้ว ให้แช่ฟันปลอมในน้ำสะอาด หรือน้ำยาสำหรับแช่ฟันปลอมโดยเฉพาะ
• อย่าลืมทำความสะอาดเหงือกและฟันจริงที่เหลืออยู่ด้วย

โดยเฉลี่ยประมาณ 5-7 ปี เมื่อเวลาผ่านไป สันเหงือกและกระดูกขากรรไกรของเราจะมีการเปลี่ยนแปลง ทำให้ฟันปลอมเริ่มหลวมและไม่พอดีเหมือนเดิม จึงจำเป็นต้องทำใหม่หรือเสริมฐานฟันปลอม

เมื่อฟันปลอมเริ่มหลวม, ใส่แล้วเจ็บ, เคี้ยวอาหารลำบาก, ตัวฟันปลอมเริ่มสึกหรือเปลี่ยนสี หรือสังเกตว่าใบหน้าดูเปลี่ยนแปลงไป ควรกลับมาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจเช็ก

ให้นำฟันปลอมที่ชำรุดนั้นกลับมาที่คลินิกทันตกรรม ห้ามซ่อมแซมด้วยกาวตราช้างเด็ดขาด เพราะสารเคมีอันตรายและจะทำให้ซ่อมแซมต่อไม่ได้ ทันตแพทย์จะประเมินว่าสามารถซ่อมได้หรือไม่ หรือจำเป็นต้องทำใหม่

มีข้อดีในเรื่องความสวยงาม (ไม่มีตะขอโลหะ) และความยืดหยุ่นทำให้ใส่สบายกว่า แต่ก็มีข้อจำกัดคือไม่สามารถซ่อมแซมหรือเสริมฐานได้หากมีการเปลี่ยนแปลงของสันเหงือก