การขูดหินปูนเป็นวิธีการดูแลสุขภาพช่องปากที่สำคัญ ช่วยกำจัดคราบหินปูนที่สะสมบนผิวฟันและใต้เหงือก ซึ่งเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพช่องปากหลายอย่าง การไม่มีคราบหินปูนจะช่วยให้ฟันสะอาด ลดกลิ่นปาก ป้องกันโรคเหงือกอักเสบและฟันผุ ทำให้มีรอยยิ้มที่สดใสและสุขภาพช่องปากที่แข็งแรง อย่างไรก็ตาม การขูดหินปูนมีข้อดีข้อจำกัดที่ควรพิจารณาในคนไข้ที่มีโรคประจำตัวบางอย่าง บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับข้อดีของการขูดหินปูน ประโยชน์และข้อควรระวังของการขูดหินปูนอย่างละเอียด
คราบหินปูนเกิดจากอะไร
คราบหินปูนในช่องปากเกิดจากการสะสมของแบคทีเรียและเศษอาหารบนผิวฟัน เมื่อเวลาผ่านไป คราบเหล่านี้จะแข็งตัวกลายเป็นหินปูนที่ติดแน่นบนฟัน นอกจากนี้ยังเกิดจากแร่ธาตุในน้ำลายที่ตกตะกอนสะสมอีกด้วย สำหรับปัจจัยที่เพิ่มการสร้างหินปูน ได้แก่ การแปรงฟันไม่สะอาด การสูบบุหรี่ ความเครียด โรคเบาหวาน และการใช้ยาบางชนิด หากไม่กำจัดออก หินปูนจะสะสมมากขึ้นเรื่อย ๆ และก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพช่องปากตามมา
เปิดข้อดีของการขูดหินปูน
คราบหินปูนเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพช่องปากและฟัน ข้อดีของการขูดหินปูนนั้นมีด้วยกันหลายประการ ทั้งช่วยป้องกันและรักษาปัญหาสุขภาพช่องปากต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น มาดูกันว่าการขูดหินปูนมีข้อดีข้อเสียอะไรบ้าง
ป้องกันปัญหาเหงือกอักเสบ
ข้อดีของการขูดหินปูนแรกคือช่วยป้องกันเหงือกอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากหินปูนเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียที่ทำให้เกิดการอักเสบของเหงือก เมื่อกำจัดหินปูนออกไป จะช่วยลดการสะสมของเชื้อแบคทีเรีย ทำให้เหงือกแข็งแรง ไม่บวมแดงหรืออักเสบ นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันการลุกลามของโรคเหงือกอักเสบไปเป็นโรคปริทันต์อักเสบอีกด้วย ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการสูญเสียฟัน
ลดการเกิดกลิ่นปาก
หินปูนเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดกลิ่นปาก การขูดหินปูนจะช่วยกำจัดแหล่งที่อยู่อาศัยของแบคทีเรียเหล่านี้ ทำให้ลดการเกิดกลิ่นปากได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ข้อดีของการขูดหินปูนยังช่วยให้การแปรงฟันและใช้น้ำยาบ้วนปากมีประสิทธิภาพมากขึ้นในการกำจัดกลิ่นปาก ทำให้รู้สึกสดชื่นและมั่นใจในการพูดคุยกับผู้อื่น
ป้องกันการเกิดฟันผุ
ข้อดีของการขูดหินปูนอีกหนึ่งข้อคือช่วยป้องกันฟันผุได้ เนื่องจากหินปูนเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียที่สร้างกรดทำลายเคลือบฟัน เมื่อกำจัดหินปูนออกไป จะลดความเสี่ยงในการเกิดฟันผุ นอกจากนี้การขูดหินปูนยังช่วยให้ฟลูออไรด์จากยาสีฟันสัมผัสกับผิวฟันได้ดีขึ้น เสริมสร้างความแข็งแรงให้กับเคลือบฟัน ทำให้ฟันแข็งแรง
ช่วยให้ฟันสะอาด
ข้อดีของการขูดหินปูนคือช่วยให้ฟันสะอาดอย่างทั่วถึง โดยกำจัดคราบหินปูนที่ฝังแน่นซึ่งไม่สามารถกำจัดได้ด้วยการแปรงฟันตามปกติ ทำให้ผิวฟันเรียบเนียน ลดการเกาะติดของคราบสกปรกและเศษอาหาร ช่วยให้การแปรงฟันมีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยขจัดคราบสีจากอาหารและเครื่องดื่ม ทำให้ฟันดูขาวสะอาดและมีความมั่นใจในรอยยิ้มมากขึ้น
ลดการเกิดปัญหาเหงือกร่น
การขูดหินปูนช่วยลดการเกิดปัญหาเหงือกร่นได้ เนื่องจากหินปูนที่สะสมใต้เหงือกจะทำให้เหงือกหลุดจากฟัน เกิดช่องว่างที่ทำให้แบคทีเรียเข้าไปอาศัยและทำลายเนื้อเยื่อของเหงือก ข้อดีของการขูดหินปูนคือจะช่วยกำจัดแหล่งสะสมของแบคทีเรียเหล่านี้ ทำให้เหงือกกระชับแนบสนิทกับฟัน ลดการอักเสบและการทำลายของเนื้อเยื่อเหงือก ช่วยป้องกันการเกิดเหงือกร่นและรักษาสุขภาพเหงือกให้แข็งแรง
ข้อจำกัดของการขูดหินปูนคืออะไร
แม้ข้อดีของการขูดหินปูนจะมีมากมาย อย่างไรก็ตามในทางการแพทย์การขูดหินปูนก็มีข้อจำกัดในการรักษาสำหรับโรคบางโรค หรือในคนไข้ที่มีโรคประจำตัวบางกลุ่มดังเช่น
คนไข้โรคปริทันต์อักเสบ (Periodontitis)
โรคปริทันต์อักเสบ คือกลุ่มอาการที่มีการติดเชื้อของเนื้อเยื่อปริทันต์รอบ ๆ ฟัน ซึ่งมีความรุนแรงกว่าเหงือกอักเสบธรรมดาที่สามารถรักษาได้ด้วยการขูดหินปูน และการดูแลสุขอนามัยช่องปากอย่างสม่ำเสมอ อย่างไรก็ตามหากคุณเป็นโรคปริทันต์อักเสบ การขูดหินปูนอย่างเดียวจะไม่เพียงพอ และอาจส่งผลเสียทำให้การอักเสบรุนแรงมากขึ้นอีกด้วย การรักษาที่เหมาะสมคือการเกลารากฟัน (Root Planing) ซึ่งเป็นหัตถการที่มีความซับซ้อน มีค่ารักษาที่สูงกว่า และมักต้องทำโดยทันตแพทย์เฉพาะทางด้านปริทันต์ (Periodontist)
คนไข้โรคหัวใจ
คนไข้กลุ่มโรคหัวใจมีข้อพิจารณาก่อนการขูดหินปูนหลายอย่าง เช่น คนไข้บางคนรับประทานยาละลายลิ่มเลือด หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น Wafarin หากค่าความแข็งตัวของเลือด (INR) อยู่ในระดับที่สูง หรือรับประทานยาแล้วกำลังมีภาวะเลือดออกผิดปกติ คุณหมอก็อาจจะต้องรอให้ปรับยา และผลเลือดดีขึ้นก่อนจะพิจารณาขูดหินปูน
คนไข้ที่มีความผิดปกติของหัวใจแต่กำเนิด เคยมีประวัติติดเชื้อที่ลิ้นหัวใจ หรือเป็นโรคลิ้นหัวใจอยู่แล้ว จะมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่ลิ้นหัวใจเมื่อมาขูดหินปูน หรือทำหัตถการทางทันตกรรม คุณหมอจึงอาจจะสั่งยาปฎิชีวนะ เช่น Amoxycillin ให้รับประทานก่อนเข้ารับการขูดหินปูน
คนไข้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
คนไข้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องรุนแรง เช่น คนไข้ที่กำลังได้รับเคมีบำบัด คนไข้ปลูกถ่ายอวัยวะที่ได้รับยากดภูมิ คนไข้มะเร็งเม็ดเลือดขาว คนไข้ HIV ที่ยังไม่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส อาจมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในกระแสเลือดได้ง่ายกว่าคนปกติ คนไข้เหล่าควรได้รับการพิจารณา และพูดคุยกับคุณหมอประจำตัวก่อนจะขูดหินปูน
คนไข้ที่มีความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
การแข็งตัวของเลือดขึ้นกับหลายปัจจัย เช่น เอนไซม์ในเลือด ปริมาณและคุณภาพของเกร็ดเลือด คนไข้ที่มีโรคประจำตัวที่เกี่ยวข้องกับปัจจัยในการแข็งตัวของเลือด ยกตัวอย่าง โรคตับแข็ง โรคไตวาย โรคเกล็ดเลือดต่ำ โรคไข้เลือดออกที่ยังมีปริมาณเกล็ดเลือดต่ำ อาจจะต้องพิจารณาให้ดีก่อนขูดหินปูน
ควรขูดหินปูทุก ๆ กี่เดือน
โดยทั่วไปแล้วทันตแพทย์แนะนำให้ขูดหินปูนทุก 6 เดือน หรืออย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อป้องกันการสะสมของหินปูนและรักษาสุขภาพช่องปากให้แข็งแรง อย่างไรก็ตาม ความถี่ในการขูดหินปูนอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปาก การสูบบุหรี่ โรคประจำตัว และแนวโน้มในการเกิดคราบหินปูน โดยเฉพาะในผู้ที่มีความเสี่ยงสูงอาจจำเป็นต้องขูดหินปูนบ่อยกว่าคนอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อกำหนดความถี่ในการขูดหินปูนที่เหมาะสมสำหรับตัวเอง
สรุป
หลาย ๆ คนคงเข้าใจถึงการขูดหินปูนว่ามีข้อดี และข้อจำกัดอะไรบ้าง แต่อย่างไรก็ตามการขูดหินปูนเป็นวิธีการดูแลสุขภาพช่องปากที่มีประโยชน์หลายประการ ช่วยป้องกันโรคเหงือกอักเสบ ลดกลิ่นปาก ป้องกันฟันผุ ทำให้ฟันสะอาด และลดปัญหาเหงือกร่น แม้จะมีข้อจำกัดบ้าง แต่หากคุณไม่มีโรคประจำตัวก็ไม่ต้องกังวล ข้อดีของการขูดหินปูนอย่างสม่ำเสมอคือจะช่วยรักษาสุขภาพช่องปากให้แข็งแรงในระยะยาว สำหรับผู้ที่มีปัญหาสุขภาพช่องปากหรือคราบหินปูนในปริมาณมาก สามารถเข้ามาปรึกษาทันตแพทย์ที่ เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมได้ ทีมทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญของเราพร้อมดูแลสุขภาพช่องปากของคุณอย่างครบวงจร เพื่อให้คุณมีรอยยิ้มที่สดใสและสุขภาพฟันที่แข็งแรง